การดูแลบุตรหลานในที่สาธารณะ : กฎ 10 ข้อที่ผู้ปกครองชาวญี่ปุ่นต้องปฏิบัติ

มารยาททางสังคมถือเป็นสิ่งที่สำคัญมากในสังคมญี่ปุ่น ทั้งในชีวิตประจำวันและชีวิตการงาน มีกฎมากมายที่คนญี่ปุ่นทราบกันดีโดยไม่ต้องพูด แต่ก็อาจจะทำให้ชาวต่างชาติหลายคนตั้งตัวไม่ติดหากไม่เคยทราบมาก่อน เมื่อพูดถึงการดูแลเด็กในที่สาธารณะ คุณอาจจะเคยสงสัยว่าชาวญี่ปุ่นมีวิธีรับมือกับปัญหาต่างๆ ท่ามกลางสายตาของคนรอบข้างกันอย่างไร ดังนั้น ตามไปอ่านต่อเพื่อเรียนรู้เคล็ดลับที่จะช่วยให้คุณเตรียมพร้อมก่อนพาครอบครัวย้ายมาอยู่ญี่ปุ่นกันเลย!
Oyraa

1. พูดเบาๆ

child shushing someone with eyes closed
ちゃぁみい / photoAC

เคยสังเกตไหมว่ารถไฟในญี่ปุ่นค่อนข้างเงียบ? แม้แต่คนที่พาเด็กมาด้วยยังต้องพยายามใช้เสียงให้เบาเสียงที่สุดเท่าที่จะทำได้เลย! ในสถานที่เช่นนี้ หากมีเด็กส่งเสียงดังหรือวิ่งเล่นในรถไฟก็จะถูกคนรอบข้างเหล่เอาแน่นอน เช่นเดียวกับในร้านอาหาร ผู้ปกครองที่ให้ปล่อยให้เด็กวิ่งพล่านไปทั่วจะถูกมองว่า “ไม่มีความรับผิดชอบ” และร้านอาหารบางแห่งก็ถึงกับมีการจำกัดอายุผู้ใช้บริการเพื่อให้มั่นใจว่าลูกค้าของพวกเขาจะได้รับประทานอาหารกันอย่างสบายใจ หากคุณกังวลว่าเด็กๆ จะงอแง เราขอแนะนำให้ไปใช้บริการร้านอาหารสำหรับครอบครัว ซึ่งทุกคนสามารถผ่อนคลายและเพลิดเพลินกันได้อย่างอิสระ

2. มารยาทในการใช้รถเข็นเด็ก

handicapped and baby stroller signs
umii / photoAC

รถเข็นเด็กเป็นอุปกรณ์ที่ขาดไม่ได้สำหรับการเดินทางพร้อมทารกหรือเด็กเล็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่ตารางเวลาของคุณแน่นเอี้ยดมากๆ มารยาทที่คุณควรรู้เอาไว้เมื่อจะใช้รถเข็นเด็กในญี่ปุ่น คือ หลีกเลี่ยงการขึ้นรถไฟพร้อมรถเข็นเด็กในชั่วโมงเร่งด่วน เนื่องจากเป็นช่วงที่รถไฟจะเต็มแน่นไปด้วยผู้โดยสารซึ่งอาจเป็นอันตรายต่อบุตรหลานของคุณได้ นอกจากนี้ รถเข็นเด็กยังใช้พื้นที่มากกว่าผู้โดยสารทั่วไป บางคนอาจจะคิดว่ามากเกินไปด้วยซ้ำ แต่หากคุณเลี่ยงการเดินทางในชั่วโมงเร่งด่วนไม่ได้จริงๆ เราขอแนะนำให้รอสักครู่เพื่อให้คนน้อยลงก่อน หรือไม่ก็พับรถเข็นเด็กเพื่อหลีกเลี่ยงการทำให้ผู้อื่นอารมณ์เสีย

อีกเรื่องหนึ่งที่ควรจำไว้ให้ดี คือ ห้ามใช้บันไดเลื่อนเมื่อคุณมีรถเข็นเด็ก โดยคุณจะต้องเปลี่ยนไปใช้ลิฟต์แทน สถานีรถไฟส่วนใหญ่ในญี่ปุ่นมักมีลิฟต์ แต่ก็อาจมีสถานีบางแห่ง (โดยเฉพาะแถบชนบท) ที่ไม่มีลิฟต์อยู่เช่นกัน

3. ทำความสะอาดหลังทานอาหาร

baby eating messily
はまこJAPAN / photoAC

การกินเลอะเทอะเป็นเรื่องปกติของเด็ก ซึ่งก็มักจะทิ้งภาพน่าปวดหัวเอาไว้หลังทานเสร็จ หากไปรับประทานที่ร้านอาหารในประเทศญี่ปุ่น ผู้ปกครองส่วนใหญ่จะทำความสะอาดโต๊ะและพื้นแบบพอประมาณให้กับทางร้าน แต่หากว่ามันเลอะเทอะเกินไปจริงๆ เราก็ขอแนะนำให้คุณแจ้งพนักงานเอาไว้ล่วงหน้าตอนคิดเงินเพื่อที่พวกเขาจะได้รู้ว่าต้องเจอกับอะไรในการทำความสะอาดเตรียมรับลูกค้าคนถัดไป นี่ถือเป็นมารยาทอีกอย่างหนึ่งที่ควรทำเช่นกัน แต่หากคุณต้องการเลี่ยงปัญหาเรื่องความสะอาดนี้ ก็สามารถแวะไปรับประทานอาหารกลางวันในร้านอาหารที่เหมาะกับเด็กประจำย่านชินจูกุ ได้ (กดลิงก์เพื่อตามไปอ่านในเว็บไซต์ tsunagu Japan ของเราได้เลย)

4. ถอดรองเท้า

shoes on grass
ななほしてんとう / photoAC

ไม่มีอะไรดึงความสนใจของเด็กได้มากกว่าวิวนอกหน้าต่างรถไฟที่กำลังวิ่งอยู่ เด็กส่วนใหญ่มักจะอดใจไม่ไหวที่จะคุกเข่าหรือยืนบนที่นั่งเพื่อจะได้เห็นวิวชัดๆ ในกรณีนี้ ผู้ปกครองในญี่ปุ่นจะถอดรองเท้าของเด็กออกเวลาขึ้นรถไฟ (เพื่อที่เบาะจะได้ไม่เปื้อน) และใส่กลับให้ใหม่ในเวลาที่จะลงจากรถไฟ ร้านอาหารและพื้นที่สาธารณะอื่นๆ ก็เช่นกัน ตามปกติแล้ว การปล่อยให้เด็กเหยียบเก้าอี้ในขณะที่สวมรองเท้าอยู่จะถือเป็นการเสียมารยาท ดังนั้นจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำเมื่ออยู่ในญี่ปุ่น!

5. เคล็ดลับในการเปลี่ยนผ้าอ้อม

baby room in japan

อีกหนึ่งกฎที่คนญี่ปุ่นทราบกันดีโดยไม่ต้องบอก คือ ต้องเปลี่ยนผ้าอ้อมในจุดเปลี่ยนผ้าอ้อมเท่านั้น ไม่ใช่ที่ไหนก็ได้ตามสะดวก ห้องน้ำหญิงหลายแห่งจะมีจุดเปลี่ยนผ้าอ้อมในตัวอยู่แล้ว รวมถึงห้องสำหรับให้นมบุตรซึ่งจะมีจุดเปลี่ยนผ้าอ้อมอยู่เกือบทุกแห่งเช่นกัน คนญี่ปุ่นถือว่าการเปลี่ยนผ้าอ้อมในที่สาธารณะเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสม แม้จะเป็นเด็กทารกก็ไม่มีข้อยกเว้นแต่อย่างใด การกระทำนี้เปรียบได้กับการปลดทุกข์บนโต๊ะอาหาร ซึ่งมีไม่กี่คนเท่านั้นที่รับเรื่องอย่างนี้ได้

ถุงเก็บผ้าอ้อมใช้แล้วก็เป็นอีกหนึ่งไอเท็มที่ได้รับความนิยมในหมู่ผู้ปกครองชาวญี่ปุ่น เพราะจะช่วยเก็บกลิ่นและป้องกันไม่ให้กลิ่นไปรบกวนคนรอบข้าง บรรดาพ่อแม่ชาวญี่ปุ่นจึงมักจะพกถุงเหล่านี้ติดตัวเพื่อบรรจุผ้าอ้อมที่ใช้แล้ว ก่อนจะนำไปทิ้งในถังขยะสำหรับใส่ผ้าอ้อมโดยเฉพาะ 

หากไม่พบถังขยะสำหรับใส่ผ้าอ้อม ผู้ปกครองชาวญี่ปุ่นจะนำมันกลับไปทิ้งที่บ้านของตัวเอง เพราะพวกเขาถือว่าผ้าอ้อมเป็นของเสียชนิดหนึ่งซึ่ง “ไม่สะอาด” และคุณก็ควรจัดการกับ “สิ่งที่ไม่สะอาด” ของครอบครัวคุณด้วยตัวเอง เนื่องจากถังขยะสำหรับผ้าอ้อมยังไม่เป็นที่แพร่หลายในญี่ปุ่นเท่าไร เราจึงขอแนะให้คุณนำผ้าอ้อมใช้แล้วกลับไปทิ้งที่บ้านหากคุณหาถังดังกล่าวไม่เจอ

6. ให้นมลูกใน “ห้องให้นมบุตร”

nursing room
つばき / photoAC

คุณแม่ชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่จะให้นมลูกในห้องสำหรับให้นมบุตรโดยเฉพาะ เนื่องจากการให้นมในที่สาธารณะโดยใช้ผ้าคลุมให้นมลูกนั้นยังไม่เป็นที่นิยมในสังคมญี่ปุ่น การให้นมถูกมองว่าเป็นเรื่องส่วนตัวและไม่สุภาพเอามากๆ จึงไม่ควรทำต่อหน้าคนแปลกหน้า เป็นเหตุให้แม่ๆ ชาวญี่ปุ่นชอบไปร้านอาหารสำหรับครอบครัว สถานรับเลี้ยงเด็ก และห้างสรรพสินค้าที่มีห้องให้นมบุตรอยู่ใกล้ๆ เวลาที่ต้องออกไปข้างนอก

7. เก็บของเล่นหลังจากที่เด็กเล่นเสร็จแล้ว

room filled with children's toys

ผู้ปกครองชาวญี่ปุ่นจะนำของเล่นที่ยืมมาจากโซนเด็กของร้านอาหารครอบครัวหรือสถานที่อื่นๆ กลับไปเก็บที่เดิมก่อนออกจากร้าน หากเด็กมีอายุหน่อยก็จะถูกสอนให้เดินไปเก็บด้วยตนเองเพื่อรักษาพื้นที่ให้สะอาดเรียบร้อย

การทิ้งของเล่นระเกะระกะไปทั่ว นอกจากจะรกแล้ว ยังทำให้เด็กคนอื่นๆ เสี่ยงมาสะดุดล้มอีกด้วย ผู้ปกครองชาวญี่ปุ่นจึงมักจะสอนให้ลูกเก็บของเล่นให้เป็นระเบียบตั้งแต่อายุยังน้อย

8. ทำความสะอาดของเล่นที่เด็กนำเข้าปาก

baby gnawing on a toy
はまこJAPAN / photoAC

เป็นเรื่องปกติที่ทารกจะนำทุกสิ่งทุกอย่างเข้าปาก เพราะเป็นหนึ่งในกระบวนการเติบโตและการเรียนรู้ของพวกเขา คุณไม่จำเป็น (และไม่มีทาง) ห้ามเด็กไม่ให้เลียหรือกัดของเล่นได้ แต่ผู้ปกครองก็ควรทำความสะอาดของเล่นเหล่านั้นด้วยผ้าเปียกฆ่าเชื้อหลังการใช้งานด้วย

สถานรับเลี้ยงเด็กบางแห่งจะฆ่าเชื้อของเล่นทุกชิ้นทุกวันหลังปิดทำการ ในขณะที่บางแห่งจะขอให้ผู้ปกครองนำของเล่นที่เด็กนำเข้าปากแล้วไปใส่ไว้ในตระกร้า เพื่อให้พนักงานนำไปทำความสะอาดอีกที อย่างไรก็ตาม โซนเด็กเล่นตามสถานที่สาธารณะเองก็อาจจะไม่ได้มีความสะอาดระดับนี้ ดังนั้น เพื่อสุขอนามัยที่ดีของส่วนรวม ผู้ปกครองจึงมักจะทำความสะอาดของเล่นด้วยตนเองเพื่อที่เด็กคนอื่นๆ จะสามารถเล่นได้อย่างปลอดภัย

9. หลีกเลี่ยงการพาเด็กป่วยไปยังที่สาธารณะ

sick mother lying in bed

เรียกได้ว่าเป็นกฎสากลที่ไม่ได้มีแต่ในญี่ปุ่นเท่านั้น เด็กมีภูมิคุ้มกันต่ำกว่าผู้ใหญ่และมักจะไม่เต็มใจสวมหน้ากากอนามัยกันเท่าไรด้วย ทำให้เสี่ยงต่อการติดและแพร่เชื้อโรคใส่กัน พื้นที่ปิดอย่างร้านอาหารสำหรับครอบครัวและสนามเด็กเล่นในร่มเป็นแหล่งเพาะเชื้อชั้นดีของเชื้อโรคเหล่านี้ ดังนั้น เพื่อความปลอดภัยของบุตรหลานคุณและเด็กคนอื่นๆ กรุณาพักอยู่ที่บ้านหากเด็กมีอาการป่วย และหลีกเลี่ยงการออกไปข้างนอกจนกว่าพวกเขาจะแข็งแรงเหมือนเดิม

10. อย่าคลาดสายตาจากลูกของคุณ

mother watching over child playing

เด็กทุกวัยจะจับกลุ่มกันในโซนเด็กเล่นสาธารณะ ซึ่งแน่นอนว่าต้องมีอุบัติเหตุเกิดขึ้นแน่ๆ ตัวอย่างเช่น เด็กโตกว่าที่วิ่งไปวิ่งมาอาจเผลอไปเหยียบหรือชนเด็กเล็กๆ ที่กำลังหัดเดิน หรือจะเป็นเด็กๆ ทะเลาะเรื่องแย่งของเล่นกันก็มี ผู้ปกครองจึงมีหน้าที่ต้องเข้ามาแทรกแซงทันทีเมื่อเห็นว่ามีสิ่งผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นการเข้าไปสอนถึงสิ่งที่ไม่ควรทำ คลายความขัดแย้ง หรือปฐมพยาบาล สรุปคือ ผู้ปกครองทุกคนมีหน้าที่ต้องจับตาดูบุตรหลานของตัวเอง เพื่อเป็นการสร้างพื้นที่ปลอดภัยที่เด็กทุกคนจะสามารถเล่นสนุกไปด้วยกันได้

คนญี่ปุ่นขึ้นชื่อเรื่องมารยาทและความเข้มงวดต่อตนเอง วิธีเลี้ยงลูกของพวกเขาก็แสดงออกถึงสิ่งเหล่านี้เช่นกัน ตราบใดที่คุณพร้อมจะเคารพกฎและค่านิยมของพวกเขา ก็รับรองได้ว่าคุณและครอบครัวจะไม่มีปัญหาในญี่ปุ่นอย่างแน่นอน!

Title image: KPG_Payless / Shutterstock.com

หากมีคำถาม คำแนะนำ หรือข้อเสนอแนะใดๆ เกี่ยวกับบทความของเรา สามารถติดต่อและติดตามเราผ่านทางเฟซบุ๊กได้เลย !

เนื้อหาในบทความนี้ อัพเดทล่าสุด ณ วันที่เผยแพร่

Oyraa
0 Shares: