Cùng với sự gia tăng của lao động nước ngoài tại Nhật Bản, những cuộc hôn nhân quốc tế giữa người Nhật và người nước ngoài ngày càng trở nên phổ biến hơn. Điều này cũng góp phần làm đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong việc đăng ký kết hôn và vấn đề nhập cư. Tuy nhiên, không phải cứ kết hôn là người nước ngoài có thể ở lại Nhật Bản sinh sống vì điều này phụ thuộc vào tư cách lưu trú (visa) nhiều hơn là vấn đề hôn nhân, đặc biệt với trường hợp “thực tập sinh kỹ năng”. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về vấn đề kết hôn của người Nhật với các thực tập sinh nước ngoài để xem vấn đề này có khả thi hay không nhé!
Thực tập sinh kỹ năng có thể kết hôn với người Nhật trong thời gian sinh sống ở Nhật được không?
Về cơ bản pháp luật Việt Nam và Nhật Bản không nghiêm cấm chuyện kết hôn giữa các cá nhân, chỉ cần đảm bảo đáp ứng đủ các điều kiện về độ tuổi, giới tính thì bất kỳ đối tượng nào cũng có thể tiến hành đăng ký kết hôn.
Tuy nhiên, đối với các thực tập sinh kỹ năng người nước ngoài đang làm việc ở Nhật Bản, các nghiệp đoàn quản lý họ đa phần sẽ không đồng ý chuyện này. Vì việc kết hôn hay sinh con sẽ làm gián đoạn và ảnh hưởng đến công việc hiện tại. Nhiều nghiệp đoàn khi ký kết hợp đồng với các thực tập sinh còn có thêm điều khoản nghiêm cấm việc kết hôn, sinh con trong thời gian ở Nhật. Nếu vi phạm các cá nhân sẽ bị chấm dứt hợp đồng, hoặc phạt tiền (tùy trường hợp có thể lên đến hơn 400,000 yên), chưa kể đến những khoản nợ và đặt cọc khi làm thủ tục sang Nhật khác.
Các bạn thực tập sinh kỹ năng phải hết sức chú ý đến điều này, vì hiện tại các bạn đang chịu sự quản lý trực tiếp của nghiệp đoàn, công ty chứ không phải Đại sứ quán hay các tổ chức nào ở Nhật, nên cho dù làm bất cứ việc gì cũng cần phải xem xét đến những quy định mà nghiệp đoàn đang áp dụng.
☛Nhìn chung việc kết hôn trong thời gian đang làm thực tập sinh là việc khó thực hiện.
Thực tập sinh kỹ năng có thể kết hôn với người Nhật và ở lại Nhật sau khi hoàn thành chương trình thực tập hay không?
Trên thực tế hiện nay, có rất nhiều các cặp đôi người Nhật và thực tập sinh người nước ngoài yêu nhau. Họ hy vọng sau khi hoàn thành quá trình thực tập cả hai có thể kết hôn và chung sống lâu dài ở Nhật.
Việc kết hôn như trên đã trình bày là việc pháp luật không nghiêm cấm, nhưng việc ở lại Nhật Bản sau khi hoàn thành chương trình thực tập thì cần đáp ứng nhiều điều kiện hơn thế. Và một trong số đó là phải chuyển đổi tư cách lưu trú “thực tập sinh kỹ năng” hiện tại sang tư cách lưu trú “vợ/chồng người Nhật”.
Lý thuyết là vậy, nhưng thực tế việc này dường như “bất khả thi”, và dưới đây là một số lý do:
Tại sao việc chuyển đổi tư cách lưu trú “thực tập sinh kỹ thuật” sang tư cách lưu trú khác lại là điều “không thể”?
・Sai mục đích của tư cách lưu trú “thực tập sinh kỹ năng”
Trước hết cần phải hiểu chế độ thực tập sinh kỹ năng là hình thức đưa người lao động nước ngoài ở những nước đang phát triển đến làm việc ở những nước phát triển để học hỏi tri thức, kỹ thuật, nâng cao tay nghề, cải thiện tác phong công nghiệp,… sau đó quay trở về làm việc, đóng góp những điều đã học hỏi vào sự phát triển của quốc gia mình sinh sống. Hình thức này phù hợp với mục đích muốn học hỏi công nghệ tiên tiến của những nước đang phát triển, đồng thời giải quyết vấn đề thiếu nguồn lao động ở những nước phát triển nên được cả hai bên ký kết như một hiệp định hợp tác về kinh tế.
Những thực tập sinh kỹ năng sang Nhật Bản làm việc dưới hình thức này thường có thời hạn lưu trú tối đa là 5 năm (sau khi hoàn thành 3 năm đầu tiên phải về nước 1 lần sau đó mới có thể quay lại chuyển đổi tư cách lưu trú.)
Với mục đích và thời hạn lưu trú như vậy, nên theo luật các “thực tập sinh kỹ năng” sau khi hoàn thành chương trình thực tập không thể ở lại và chuyển đổi tư cách lưu trú sang hình thức khác như “vợ/chồng người Nhật” hoặc visa lao động được. Cho dù bạn có nộp đơn xin chuyển đổi tư cách lưu trú lên Cục xuất nhập cảnh thì họ cũng sẽ không cấp cho bạn.
・Các nghiệp đoàn không cung cấp giấy tờ để làm thủ tục cần thiết
Ngoài ra, các thực tập sinh kỹ năng khi sang Nhật thường chịu sự quản lý của các nghiệp đoàn, nên để có thể chuyển đổi tư cách lưu trú, trước hết họ cần phải xin giấy chứng nhận của các nghiệp đoàn. Việc kết hôn như trên đã giải thích thường không được các nghiệp đoàn ủng hộ đôi khi còn bị cấm nên việc xin giấy chứng nhận làm thủ tục chuyển đổi tư cách lưu trú “vợ/chồng người Nhật” cũng sẽ khó được chấp nhận.
Giải pháp nào cho các cặp đôi Nhật-Việt muốn kết hôn?
Để các thủ tục trở nên đơn giản, dễ dàng và quan trọng là hợp pháp, chỉ có một cách duy nhất là sau khi hoàn thành chương trình thực tập kỹ năng, cá nhân người nước ngoài phải trở về nước và sau đó xin cấp tư cách lưu trú mới để quay lại Nhật Bản. Khi này bạn có thể xin tư cách lưu trú theo dạng “vợ/chồng người Nhật” hoặc visa lao động để quay lại Nhật. Cách phổ biến nhất vẫn là xin tư cách lưu trú “vợ/chồng người Nhật)
Quy trình làm thủ tục
- Thực tập sinh kỹ năng sau khi trở về nước tiến hành thủ tục đăng ký kết hôn quốc tế tại hai nước.
- Xin giấy chứng nhận tư cách lưu trú: Trong trường hợp này phía người bảo lãnh ở bên Nhật (chồng/vợ người Nhật) sẽ phải đứng ra làm thủ tục xin giấy chứng nhận tư cách lưu trú để đưa vợ/chồng từ nước ngoài sang.
- Gửi giấy chứng nhận tư cách lưu trú cho người ở Việt Nam: Sau khi Cục xuất nhập cảnh Nhật Bản đồng ý cấp giấy Chứng nhận tư cách lưu trú, phía người bảo lãnh bên Nhật phải gửi giấy này qua phía Việt Nam để làm thủ tục xin visa.
- Xin visa tại Đại sứ quán Nhật Bản ở nước sở tại: Sau khi nhận được Giấy chứng nhận tư cách lưu trú, người làm đơn phải đem giấy tờ đến Đại sứ quán Nhật Bản ở nước sở tại để làm thủ tục xin cấp visa.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết này để biết về thủ tục xin cấp tư cách lưu trú cho người nước ngoài ở Nhật Bản
Lưu ý: Tình trạng lưu trú trong thời gian thực tập trước đó của các thực tập sinh ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình xét duyệt giấy chứng nhận tư cách lưu trú sau này. Những trường hợp trong quá trình thực tập có các hành vi như bỏ trốn, vi phạm pháp luật,… đều sẽ gặp khó khăn trong quá trình xin cấp visa sau này.
Do còn nhiều vấn đề pháp lý rằng buộc nên hiện tại việc kết hôn giữa các thực tập sinh người nước ngoài và người Nhật chưa thể tiến hành một cách dễ dàng và nhanh chóng được. Vẫn biết tình yêu và hôn nhân là chuyện cá nhân của mỗi người, không ai có thể ngăn cấm, nhưng những bạn thực tập sinh nước ngoài ở Nhật vẫn cần phải nhận thức rõ hoàn cảnh và nhiệm vụ của bản thân, hiểu rõ những quy định của pháp luật về vấn đề hôn nhân ở Nhật để tránh đưa mình vào những rắc rối không hay. Hy vọng bài viết trên đây phần nào giúp các bạn thực tập sinh ở Nhật trả lời được những thắc mắc liên quan đến vấn đề hôn nhân để có thể đưa ra những quyết định sáng suốt khi cần thiết.
Nếu bạn đang có nhu cầu chuyển việc tại Nhật Bản, bạn có thể truy cập vào trang web tsunagu Local Jobs! Tại đây có rất nhiều công việc chính thức dành cho người nước ngoài đang sinh sống ở Nhật, và nhiều vị trí tuyển dụng với mức lương hấp dẫn. Hãy đăng ký tài khoản trên trang web để bắt đầu hành trình tìm kiếm công việc mơ ước của bạn nhé!
Ảnh tiêu đề: Pixta.jp
Thông tin trong bài viết được cập nhật tại thời điểm công bố
